PRACOWNIA poMOC » Dlaczego osoby g/Głuche często czują samotność?

Samotność jest uczuciem, które może dotknąć każdego z nas, jednak w przypadku osób g/Głuchych i słabosłyszących, ma ono często zupełnie inny wymiar. Ich doświadczenia samotności są często głębsze, bardziej skomplikowane, a jednocześnie mniej zrozumiane przez osoby słyszące. Choć coraz więcej mówi się o inkluzji i dostępności, osoby g/Głuche nadal zmagają się z barierami, które mogą wpływać na ich poczucie wyobcowania.

W artykule tym przyjrzę się najważniejszym przyczynom, dla których osoby niesłyszące mogą częściej odczuwać samotność, a także zastanowię się, co my, jako społeczeństwo, możemy zrobić, aby tę sytuację poprawić.

1. Bariery komunikacyjne – wykluczenie z rozmów

Jednym z najważniejszych powodów, dla których osoby g/Głuche czują się samotne, są bariery komunikacyjne. Dla większości osób słyszących język migowy jest językiem obcym. W Polsce dostęp do edukacji w zakresie języka migowego jest nadal ograniczony, głównie są to po prostu prywatne kursy dla osób chętnych, a nie obowiązek na przykład w procesie kształcenia różnych zawodów, co prowadzi do tego, że osoby niesłyszące nie mają możliwości swobodnej komunikacji z otoczeniem.

Osoby g/Głuche często doświadczają trudności zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym. Nawet codzienne spotkania towarzyskie mogą stać się źródłem frustracji i poczucia wykluczenia. Wyobraźmy sobie sytuację, w której osoba niesłysząca uczestniczy w spotkaniu, ale nie rozumie, o czym rozmawiają inni, ponieważ nie ma dostępu do tłumacza lub napisów. To powoduje, że nie może aktywnie uczestniczyć w dyskusji, a z czasem zaczyna unikać takich sytuacji, co prowadzi do izolacji. Niestety tak wyglądają najczęściej nawet spotkania rodzinne, kiedy osoba niesłysząca posiada słyszącą rodzinę, która zazwyczaj nie zna języka migowego.

Jak możemy pomóc?

Podstawowym krokiem jest nauka języka migowego – nawet podstawowe zwroty mogą otworzyć drzwi do lepszej komunikacji. Ważne jest również, aby na wydarzeniach publicznych czy spotkaniach firmowych zadbać o obecność tłumacza języka migowego. Podobnie z instytucjami, czy placówkami medycznymi - dostęp do tłumacza zazwyczaj jest utrudniony lub leży całkowicie po stronie osoby Głuchej.

2. Brak dostępności – zamknięte drzwi do świata

Nie wszystkie miejsca są dostosowane do potrzeb osób niesłyszących. Choć coraz częściej wprowadzane są zmiany mające na celu zwiększenie dostępności, wciąż spotykamy się z sytuacjami, w których osoby g/Głuche nie mają pełnego dostępu do informacji. Brak napisów w mediach, brak tłumaczy na wydarzeniach publicznych, a nawet brak podstawowej wiedzy u osób pracujących w urzędach czy miejscach obsługi klienta, to tylko niektóre z wyzwań, z którymi codziennie muszą zmierzyć się osoby niesłyszące.

Brak dostępności prowadzi nie tylko do frustracji, ale także do wykluczenia z wielu aspektów życia społecznego i kulturalnego. Osoby g/Głuche mogą czuć, że ich potrzeby są ignorowane, a to potęguje poczucie samotności i marginalizacji.

3. Nieświadomość społeczna – brak zrozumienia wyzwań

Choć coraz częściej mówi się o problemach osób z niepełnosprawnościami, społeczeństwo wciąż nie w pełni rozumie, z jakimi wyzwaniami borykają się osoby niesłyszące. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że brak możliwości komunikacji czy dostępności to nie tylko chwilowa trudność, ale codzienność osób g/Głuchych.

Brak wiedzy na temat specyfiki życia osób niesłyszących prowadzi do tego, że ich potrzeby są często ignorowane lub niezauważane. To z kolei może wywoływać u nich poczucie niezrozumienia, co potęguje uczucie samotności.

Jak możemy pomóc?

Podnoszenie świadomości to klucz do zmiany. Ważne jest, aby edukować społeczeństwo na temat tego, jak wygląda życie osób g/Głuchych. Organizowanie kampanii informacyjnych, wprowadzenie tematów związanych z niepełnosprawnością do programów edukacyjnych w szkołach, a także promowanie pozytywnych wzorców to kroki, które mogą przyczynić się do zmniejszenia izolacji osób niesłyszących.

4. Izolacja emocjonalna – brak wsparcia

Komunikacja to nie tylko wymiana informacji, ale także sposób na wyrażanie emocji, budowanie relacji i dzielenie się doświadczeniami. W przypadku osób g/Głuchych brak możliwości swobodnej komunikacji może prowadzić do izolacji emocjonalnej. Często osoby te czują, że nie mają z kim podzielić się swoimi uczuciami i myślami w sposób, który byłby zrozumiały dla innych.

Brak wsparcia emocjonalnego i poczucie, że nikt nie rozumie ich doświadczeń, może prowadzić do głębszej izolacji i poczucia osamotnienia. Niestety wciąż spotykam się z sytuacjami dorosłych Głuchych, których słyszące rodziny nie potrafią komunikować się językiem migowym. Komunikowanie się z rodzicami za pomocą kartki i długopisu jest niesamowicie trudnym, często traumatycznym doświadczeniem.

Jak możemy pomóc?

Ważne jest, aby tworzyć przestrzeń, w której osoby g/Głuche będą mogły swobodnie wyrażać swoje emocje. Grupowe terapie, spotkania społeczności osób niesłyszących, a także dostęp do terapii w języku migowym to narzędzia, które mogą pomóc osobom g/Głuchym w budowaniu zdrowych relacji emocjonalnych. Również wsparcie słyszących rodziców niesłyszących dzieci jest kluczowe - zwiększanie świadomości na temat konieczności perfekcyjnej komunikacji z własnym dzieckiem mogłoby realnie wpłynąć na życie wielu osób.

Osoby g/Głuche doświadczają samotności na wielu poziomach – od barier komunikacyjnych po brak wsparcia emocjonalnego. Jednak każdy z nas może przyczynić się do zmiany tej sytuacji. Ważne jest, abyśmy jako społeczeństwo zrozumieli, z jakimi wyzwaniami borykają się osoby niesłyszące i podjęli działania, które sprawią, że świat będzie bardziej otwarty i dostępny dla wszystkich.

Nawet małe gesty, jak nauka podstaw języka migowego, mogą zdziałać wiele. Organizowanie wydarzeń dostosowanych do potrzeb osób niesłyszących, zwiększanie dostępności mediów i usług publicznych, a także podnoszenie świadomości społecznej to kroki, które mogą pomóc w budowaniu bardziej inkluzywnego społeczeństwa.

Samotność wśród osób g/Głuchych to poważny problem, który wymaga naszej uwagi. Bariery komunikacyjne, brak dostępności, nieświadomość społeczna i izolacja emocjonalna to tylko niektóre z przyczyn tego zjawiska. Jednak wspólnie możemy przeciwdziałać tej sytuacji, dbając o dostępność, edukację i wsparcie dla osób niesłyszących.

Stwórzmy świat, w którym nikt nie będzie czuł się samotny – bez względu na to, jak komunikuje się ze światem.

Autorka artykułu: Sylwia Lipińska-Wycisk

Samotność - przyczyny i rozwiązania.